Powietrze w mieszkaniach z PCB a choroby alergiczne i infekcyjne w dzieciństwie – analiza kohortowa
Narażenie matek na polichlorowane bifenyle w powietrzu w pomieszczeniach zamkniętych a astma, alergiczny nieżyt nosa, atopowe zapalenie skóry i infekcje dróg oddechowych u dzieci
Ekspozycja na polichlorowane bifenyle (PCB) w powietrzu wewnętrznym a występowanie astmy, alergicznego nieżytu nosa, atopowego zapalenia skóry i infekcji dróg oddechowych u dzieci – wyniki badania kohortowego HESPAIR
Polichlorowane bifenyle (PCB) są grupą związków chemicznych, które szeroko wykorzystywano w przemyśle budowlanym i elektronicznym. Mimo że zakazano ich używania wiele lat temu, nadal obecne są w środowisku, w tym w powietrzu wewnętrznym budynków wzniesionych przy użyciu skażonych materiałów. Wiele badań wskazuje na immunotoksyczne działanie PCB, które może prowadzić do zaburzeń funkcjonowania układu odpornościowego, szczególnie gdy ekspozycja następuje w okresie prenatalnym. Z tego powodu naukowcy z duńskich ośrodków badawczych przeprowadzili analizę, której celem było określenie wpływu ekspozycji matek na PCB zawarte w powietrzu mieszkań na zdrowie ich dzieci.
Badanie zostało opublikowane w renomowanym czasopiśmie naukowym „International Journal of Hygiene and Environmental Health”. Przeprowadzone zostało przez interdyscyplinarny zespół naukowców z ośrodków takich jak:
- Instytut Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Kopenhaskiego (Laura Deen, Sandra Søgaard Tøttenborg, Jens Peter Bonde),
- Narodowy Instytut Badawczy ds. Środowiska i Zdrowia w Kopenhadze (Karin Sørig Hougaard, Marie Frederiksen),
- Helmholtz Zentrum München w Niemczech (Marie Standl, Claudia Flexeder).
Badanie było częścią większego projektu kohortowego HESPAIR (Health Effects of PCBs in Indoor Air), obejmującego mieszkańców dwóch dużych kompleksów mieszkaniowych w Kopenhadze: Farum Midtpunkt oraz Brøndby Strand Parkerne. W obu lokalizacjach część mieszkań była zbudowana z materiałów zawierających PCB, co spowodowało wysokie stężenia tych związków w powietrzu wewnętrznym. Naukowcy zidentyfikowali dzieci, których matki zamieszkiwały te obszary w okresie 3,6 lat przed poczęciem dziecka aż do momentu porodu. Ekspozycja matek była szacowana na podstawie długości pobytu w skażonym mieszkaniu oraz średniego poziomu PCB mierzonego w powietrzu.
Analizą objęto 7982 dzieci urodzonych w latach 1977–2018. Dane zdrowotne pochodziły z duńskich rejestrów medycznych, w których identyfikowano przypadki astmy, alergicznego nieżytu nosa, atopowego zapalenia skóry oraz infekcji dróg oddechowych. Dane dotyczące chorób zbierano na podstawie diagnoz szpitalnych oraz przepisanych leków.
Wyniki analizy wskazały, że ekspozycja matek na PCB w powietrzu wewnętrznym mieszkań nie była związana z istotnie zwiększonym ryzykiem rozwoju astmy, alergicznego nieżytu nosa, atopowego zapalenia skóry oraz infekcji dróg oddechowych u dzieci. Wartości wskaźników ryzyka (hazard ratio, HR) dla poszczególnych schorzeń oscylowały wokół wartości neutralnej (1,00), co oznacza brak widocznego wpływu ekspozycji.
Analizy wrażliwości, uwzględniające potencjalne zakłócenia takie jak palenie tytoniu przez matki czy BMI przed ciążą, nie wykazały istotnych zmian w uzyskanych wynikach. Jedynym interesującym spostrzeżeniem była nieznacznie niższa częstość atopowego zapalenia skóry u chłopców narażonych na PCB, co jednak wymaga dalszej analizy.
Wyniki tego badania kontrastują z wcześniejszymi analizami wskazującymi na możliwy związek PCB, szczególnie tych mniej chlorowanych, z chorobami układu odpornościowego. Autorzy sugerują, że brak związku może wynikać z pośredniego sposobu pomiaru ekspozycji (na podstawie czasu zamieszkania i średnich poziomów PCB w powietrzu) oraz faktu, że badanie obejmowało głównie przypadki poważniejsze, zarejestrowane przez system opieki zdrowotnej. Możliwe jest również, że mniej chlorowane PCB nie mają tak silnego wpływu immunologicznego, jak te bardziej chlorowane, typowo spożywane wraz z pokarmem.
Autorzy podkreślają konieczność interpretacji wyników z ostrożnością i wskazują potrzebę dalszych badań z bezpośrednim pomiarem ekspozycji (np. pomiary PCB we krwi).
Na podstawie badania kohortowego HESPAIR nie stwierdzono istotnego związku między ekspozycją matek na PCB zawarte w powietrzu wewnętrznym mieszkań a ryzykiem wystąpienia astmy, alergii, atopowego zapalenia skóry oraz infekcji dróg oddechowych u dzieci. Wyniki te są ważne dla osób zamieszkujących budynki o podwyższonym poziomie PCB, jednak wymagają potwierdzenia w kolejnych badaniach.
