Choroby płuc wśród pracowników produkujących blaty kuchenne

Blaty kuchenne z konglomeratu kwarcowego, trwałe i estetyczne, cieszą się ogromną popularnością w nowoczesnych kuchniach w Stanach Zjednoczonych i Europie. Jednak za ich produkcją kryje się poważne ryzyko zdrowotne dla pracowników, którzy zajmują się ich obróbką. Coraz więcej osób w tej branży zapada na pylicę krzemową, poważną i długotrwałą chorobę płuc, jak wynika z badań zaprezentowanych na dorocznym spotkaniu Radiological Society of North America (RSNA).

„To nowa i rozwijająca się epidemia. Musimy zwiększyć świadomość na temat tej choroby, aby uniknąć opóźnień w diagnostyce i leczeniu pacjentów,” powiedziała dr Sundus Lateef, autorka badania i rezydentka radiologii diagnostycznej na University of California w Los Angeles.

Pylica krzemowa – poważne zagrożenie dla zdrowia

Pylica krzemowa jest spowodowana wdychaniem pyłu krzemionkowego, który powstaje w procesach przemysłowych, takich jak budownictwo, górnictwo węglowe czy właśnie produkcja blatów kuchennych. Choroba prowadzi do stopniowego pogorszenia funkcji płuc i niewydolności oddechowej, a także zwiększa podatność na infekcje, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP), choroby autoimmunologiczne i raka płuc.

W ostatnich latach obserwuje się odrodzenie pylicy krzemowej wśród pracowników obróbki blatów z konglomeratu kwarcowego. Blaty te składają się z kruszywa kwarcowego związanego spoiwem żywicznym i zawierają znacznie więcej krzemionki krystalicznej niż ich odpowiedniki wykonane z naturalnego kamienia. Procesy cięcia, szlifowania i polerowania mogą narażać pracowników na wysokie stężenia pyłu krzemionkowego.

Wyniki badań

Dr Lateef i jej zespół przeanalizowali obrazowanie diagnostyczne u 55 pracowników branży blatów z konglomeratu, którzy zostali zdiagnozowani z pylicą krzemową w miejskim szpitalu w rejonie Los Angeles. Średni wiek pacjentów wynosił 43 lata, a mediana czasu ekspozycji na pył – 18 lat. Wszyscy pacjenci zgłaszali objawy, najczęściej duszności i kaszel. Choroba miała często nietypowy i zaawansowany przebieg, co utrudniało jej rozpoznanie.

Lekarze pierwszego kontaktu prawidłowo zdiagnozowali pylicę krzemową przy pierwszej wizycie w zaledwie 19% przypadków, a radiolodzy w 33%. W większości przypadków początkowo sugerowano inne diagnozy, takie jak infekcje płucne.

Europa również narażona na problem

Problem ten dotyczy nie tylko Stanów Zjednoczonych, ale również krajów europejskich, gdzie wzrasta liczba zakładów produkujących blaty z konglomeratu kwarcowego. Podobnie jak w USA, w Europie wielu pracowników to imigranci, którzy mogą być szczególnie narażeni na niebezpieczne warunki pracy. Brakuje również wystarczających regulacji i skutecznego nadzoru nad przestrzeganiem norm bezpieczeństwa w wielu krajach.

Profilaktyka i potrzeba wczesnej diagnostyki

Pylica krzemowa jest chorobą w pełni możliwą do uniknięcia, pod warunkiem stosowania odpowiednich środków bezpieczeństwa, takich jak wentylacja, cięcie na mokro i stosowanie ochrony dróg oddechowych. Niestety, badania wykazują, że ponad połowa zakładów w Kalifornii przekracza dopuszczalne normy narażenia na pył krzemionkowy. Podobne problemy są raportowane również w Europie.

„Istnieje krytyczny brak świadomości na temat ekspozycji i potrzeby badań przesiewowych wśród pracowników w branży produkcji blatów z konglomeratu,” podkreśla dr Lateef. Jej zespół realizuje projekt California Artificial Stone and Silicosis (CASS), który ma na celu promocję zdrowia oddechowego wśród narażonych pracowników. Podobne inicjatywy są potrzebne również w Europie, aby skuteczniej chronić zdrowie tej grupy zawodowej.

Źródło: Radiological Society of North America

Na zdjęciu: Kontrolne prześwietlenie klatki piersiowej. U pacjenta zdiagnozowano krzemicę na podstawie wywiadu klinicznego, badań obrazowych i bronchoskopii z biopsją, która wykazała kryształy krzemionki z guzkami włóknistymi. Utrzymuje się niewielka lewostronna odma opłucnowa/zapadnięcie płuca (czerwona strzałka), asymetryczne zgrubienie prawej górnej części płuca (żółta strzałka) i wyniki zgodne z postępującym masywnym zwłóknieniem (pomarańczowe kółko), co wskazuje na powikłaną i zaawansowaną krzemicę. Pacjent nadal pracuje w branży cięcia blatów z powodu braku innych możliwości zatrudnienia.