E10: Mała molekuła, wielka nadzieja w walce z wirusem grypy
Naukowcy z Uniwersytetu w Göteborgu w Szwecji, we współpracy z kolegami z Chin, odkryli molekułę przypominającą przeciwciało, która może chronić myszy przed różnymi wirusami grypy. Wyniki badań mogą otworzyć drogę do nowych terapii oraz opracowania szczepionek o szerszym spektrum działania przeciwko grypie.
„Zidentyfikowaliśmy małą molekułę, która wiąże się z białkiem powierzchniowym wirusa i zapobiega infekcji. Molekuła ta, znana jako E10, należy do klasy tzw. nanociał. Wykazano, że potrafi ona chronić myszy przed kilkoma szczepami wirusa grypy, w tym tymi odpowiedzialnymi za sezonowe epidemie” – mówi Davide Angeletti, profesor nadzwyczajny immunologii na Akademii Sahlgrenska Uniwersytetu w Göteborgu i główny autor badania.
Skuteczna wobec różnych typów grypy
Molekuła celuje w konserwatywną część białka powierzchniowego wirusa, wspólną dla różnych typów grypy, w tym ptasiej grypy H7N9 oraz powszechnych ludzkich wirusów grypy, takich jak H1N1 i H3N2. Myszy leczone tą molekułą były chronione przed infekcją, a szczepionka oparta na tym samym miejscu wiązania również zapewniła wysoki poziom ochrony.
„Rzadko spotyka się molekułę zdolną do ochrony przed tak wieloma różnymi wirusami grypy. Zaobserwowaliśmy także, że wirusy próbujące mutować w celu unikania działania tej molekuły tracą zdolność do efektywnego wzrostu, co stanowi istotną zaletę” – dodaje Davide Angeletti.
Chociaż wyniki są obiecujące, odkrycie to jest jeszcze dalekie od zastosowania w leczeniu lub szczepieniach. Przed wprowadzeniem do użytku klinicznego molekuła musi zostać przetestowana na innych modelach zwierzęcych i przejść badania kliniczne w celu potwierdzenia jej bezpieczeństwa i skuteczności.
Globalne wyzwanie zdrowotne
Grypa pozostaje stałym zagrożeniem dla globalnego zdrowia publicznego. Infekcje wirusowe wywołują sezonowe epidemie, które każdego roku prowadzą do setek tysięcy zgonów na całym świecie. To odkrycie może przyczynić się zarówno do ochrony podczas aktywnych infekcji, jak i do opracowania szczepionek celujących w wiele wariantów wirusa grypy.
Badanie zostało przeprowadzone we współpracy między naukowcami ze Szwecji i Chin, a jego wyniki opublikowano w czasopiśmie Nature Communications. Zhao-Shan Chen, doktorantka z Chin i pierwsza autorka badania, początkowo wyizolowała molekułę E10 z alpak w laboratorium profesora Qiyuna Zhu w Chińskiej Akademii Nauk Rolniczych. Następnie kontynuowała swoje badania w laboratorium Davide Angelettiego na Uniwersytecie w Göteborgu, gdzie testowano ochronne działanie molekuły wobec różnych wirusów grypy.
Źródło: Nature Communications, University of Gothenburg
DOI: 10.1038/s41467-024-55193-y