Nowa szczepionka donosowa: szansa na ograniczenie rozprzestrzeniania się krztuśca
W obliczu wzrostu liczby przypadków krztuśca w Stanach Zjednoczonych nowa szczepionka donosowa opracowana przez Tulane University może okazać się kluczowa w zmniejszeniu rozprzestrzeniania się tej wysoce zakaźnej choroby układu oddechowego.
Obecnie stosowane szczepionki przeciwko krztuścowi są szeroko używane i skuteczne w zapobieganiu chorobie wywołanej przez bakterię Bordetella pertussis. Jednakże szczepionki te nie eliminują bakterii z górnych dróg oddechowych, co pozwala nawet zaszczepionym osobom na rozprzestrzenianie choroby.
Nowa szczepionka łączy tradycyjne antygeny krztuśca z innowacyjnym adiuwantem o nazwie T-vant, który wzmacnia odpowiedź immunologiczną organizmu, szczególnie w obrębie dróg oddechowych. W badaniu opublikowanym w czasopiśmie npj Vaccines myszy, które zostały zaszczepione donosowo nową szczepionką T-vant, nie wykazywały obecności bakterii w płucach ani w nosogardzieli – obszarze górnego gardła za nosem – trzy tygodnie po zakażeniu. Tymczasem bakterie pozostawały obecne w górnych drogach oddechowych myszy, które otrzymały tradycyjną szczepionkę podaną domięśniowo.
„Poprzez opracowanie szczepionki, która nie tylko chroni jednostki, ale także zapobiega transmisji, mamy nadzieję poprawić obecne szczepionki i ograniczyć rozprzestrzenianie się krztuśca w społecznościach” – powiedziała dr Lisa Morici, główna autorka badania oraz profesor mikrobiologii i immunologii w Tulane University School of Medicine.
Adiuwant T-vant pochodzi z bakteryjnych pęcherzyków błony zewnętrznej – drobnych cząstek, które naturalnie stymulują układ odpornościowy. Badanie wykazało, że adiuwant wywołał odpowiedź immunologiczną na błonach śluzowych, aktywując komórki odpornościowe w drogach oddechowych, co jest kluczowe dla zahamowania zdolności bakterii do kolonizacji.
Badanie nie wykazało również żadnych niekorzystnych skutków dla tkanki płuc po immunizacji, co podkreśla bezpieczeństwo szczepionki.
Odkrycia te są szczególnie istotne w czasie, gdy liczba przypadków krztuśca gwałtownie rośnie. Niedawne dane Centers for Disease Control and Prevention wskazują na pięciokrotny wzrost liczby przypadków krztuśca w Stanach Zjednoczonych w porównaniu z rokiem ubiegłym. Choroba ta dotyka około 24 milionów osób rocznie na całym świecie, przede wszystkim niemowląt i osób z osłabionym układem odpornościowym.
Szczepionka, która skutecznie zapobiega zakażeniu i transmisji krztuśca u ludzi, mogłaby stanowić podstawę do całkowitego wyeliminowania tej choroby – powiedział James McLachlan, współautor badania oraz profesor mikrobiologii i immunologii w Tulane School of Medicine.
„Te odkrycia podkreślają potrzebę udoskonalonych szczepionek, które mogą zrobić więcej niż tylko chronić jednostki” – powiedział McLachlan. „Potrzebujemy szczepionek, które skutecznie powstrzymają rozprzestrzenianie się bakterii w społecznościach, a to nowe podejście oferuje obiecujący krok w tym kierunku.”
Źródło: npj Vaccines, A novel outer membrane vesicle adjuvant improves vaccine protection against Bordetella pertussis, fot. Adobe
DOI 10.1038/s41541-024-00990-1
