Program wsparcia szczepień zmniejsza śmiertelność z powodu zapalenia płuc o 25 procent wśród osób starszych
Zapalenie płuc pozostaje jedną z głównych przyczyn zgonów w Japonii, przyczyniając się corocznie do około 74 000 zgonów. Aż 98% z nich dotyczy osób w wieku 65 lat i starszych. Głównym sprawcą tych infekcji jest bakteria Streptococcus pneumoniae. Aby przeciwdziałać temu zagrożeniu, w październiku 2014 roku Japonia rozpoczęła krajowy program rutynowych szczepień osób starszych z użyciem 23-walentnej polisacharydowej szczepionki przeciw pneumokokom (PPSV23), w ramach Narodowego Programu Szczepień.
Program szczepień w gminie Sera jako przykład działań prewencyjnych
Na długo przed wprowadzeniem ogólnokrajowego programu, w październiku 2010 roku, górska gmina Sera w prefekturze Hiroszima we współpracy z zespołem badawczym Uniwersytetu Hiroszimskiego uruchomiła własny program wspierający szczepienia przeciwko pneumokokom. Inicjatywa trwała do marca 2015 roku i obejmowała osoby w wieku 65 lat i starsze, oferując im szczepienia preparatem PPSV23, który był wówczas zatwierdzony w Japonii dla tej grupy wiekowej. Program miał na celu promocję zdrowia publicznego i objęcie całej społeczności seniorów działaniami profilaktycznymi.
W ramach tej inicjatywy przeprowadzono pięcioletnie badanie obserwacyjne, którego celem było oszacowanie skuteczności szczepionki w zapobieganiu zapaleniom płuc. Osoby uczestniczące w projekcie miały od 70 do 114 lat, a mediana wieku wyniosła 84 lata.
Metodyka badania i analiza statystyczna
Zespół badawczy, kierowany przez wykładowczynię Ayę Sugiyamę z Department of Epidemiology Disease Control and Prevention na Graduate School of Biomedical and Health Sciences, Hiroshima University, posłużył się danymi demograficznymi z japońskich statystyk państwowych z lat 2000–2016. Analizując zmiany wskaźników śmiertelności, naukowcy zastosowali metodę analizy przerywanej serii czasowej, pozwalającą na porównanie trendów przed i po wprowadzeniu programu szczepień w gminie Sera.
Wyniki: znaczne zmniejszenie śmiertelności i zahamowanie trendu wzrostowego
Analiza wykazała, że wdrożony program wsparcia szczepień wiązał się z redukcją śmiertelności z powodu zapalenia płuc o 25%. Co istotne, udało się odwrócić wcześniejszy wzrostowy trend śmiertelności z powodu tej choroby. Dodatkowo badanie dostarczyło cennych danych na temat rzeczywistej zapadalności na zapalenie płuc wśród zaszczepionych seniorów – wynosiła ona 20,3 przypadków na 1000 osobolat.
Osobolata to jednostka stosowana w badaniach kohortowych, odnosząca się do jednej osoby obserwowanej przez jeden rok. Taka miara umożliwia dokładne oszacowanie częstości występowania chorób w populacjach obserwowanych przez dłuższy czas.
Znaczenie wyników dla zdrowia publicznego
„Nasze wyniki podkreślają znaczenie lokalnych programów szczepień dla zdrowia publicznego oraz ciężar zapaleń płuc w starzejących się społeczeństwach” – zaznaczyła Aya Sugiyama. Odkrycia te mają szczególne znaczenie dla Japonii, która posiada najstarsze społeczeństwo na świecie. Zespół badawczy planuje upowszechnienie wyników, które mogą stać się punktem odniesienia dla innych regionów rozważających skuteczne strategie zapobiegania zapaleniom płuc u osób starszych.
„Choć potrzebne są dalsze badania, mamy nadzieję, że nasze wyniki będą stanowić wartościowe źródło wiedzy dla decydentów lokalnych i krajowych” – dodała Sugiyama.
Źródło: Journal of Epidemiology
