Immunoterapia przedoperacyjna poprawia przeżywalność w raku płuca – wyniki globalnego badania klinicznego

Wyniki badania klinicznego fazy 3, opublikowane 2 czerwca na łamach New England Journal of Medicine, wykazały, że pacjenci z rakiem płuca, którzy przed operacją otrzymali lek immunoterapeutyczny – niwolumab – w połączeniu ze standardową chemioterapią, mieli lepsze długoterminowe przeżycia w porównaniu z osobami, które otrzymały wyłącznie chemioterapię. Dane obejmują okres 5 lat od zakończenia leczenia.

Odkrycia te zostały zaprezentowane przez prof. Patricka Forde’a z Trinity St. James’s Cancer Institute (TSJCI), Trinity College Dublin, podczas dorocznego spotkania Amerykańskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej (ASCO) w Chicago. Prof. Forde kierował badaniem CheckMate 816, w którym wzięło udział 358 pacjentów z całego świata, u których zdiagnozowano najczęstszy typ raka płuca – niedrobnokomórkowego raka płuca (NSCLC) – na etapie umożliwiającym leczenie operacyjne.

Pomimo przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego, ponad 50% pacjentów z rakiem płuca w stopniu 2 lub 3 doświadcza nawrotu choroby. Leki immunoterapeutyczne z grupy inhibitorów punktów kontrolnych, w szczególności blokujące receptor PD-1, doprowadziły do poprawy przeżycia u chorych z zaawansowanymi nowotworami dzięki odsłonięciu nowotworu przed układem odpornościowym pacjenta. Dotychczas jednak nie udowodniono ich długoterminowych korzyści w leczeniu wcześniejszych stadiów raka płuca.

Prof. Forde już wcześniej, podczas pracy w Johns Hopkins w USA, przeprowadził pierwsze badanie kliniczne immunoterapii przedoperacyjnej (neoadiuwantowej) w raku płuca. Wyniki opublikowano w New England Journal of Medicine w 2018 roku. Wówczas u prawie połowy z 20 operowanych pacjentów po 2 dawkach immunoterapii stwierdzono minimalne lub brak pozostałości nowotworu w tkankach.

W wcześniejszych wynikach badania CheckMate 816 wykazano, że pacjenci otrzymujący immunoterapię wraz z chemioterapią przedoperacyjnie mieli większe szanse na całkowite usunięcie nowotworu w trakcie operacji oraz niższe ryzyko nawrotu. Dodanie immunoterapii nie wiązało się ze wzrostem działań niepożądanych, a operacje przebiegały zazwyczaj bez komplikacji. Na podstawie tych wyników schemat neoadiuwantowego leczenia niwolumabem w połączeniu z chemioterapią został zatwierdzony w wielu krajach, w tym jako leczenie standardowe w Irlandii.

Z najnowszej analizy badania wynika, że pacjenci leczeni skojarzoną terapią immuno-chemioterapeutyczną przedoperacyjnie mieli o około 10% wyższe 5-letnie przeżycie w porównaniu z grupą otrzymującą jedynie chemioterapię. Wśród 24% pacjentów, u których po leczeniu skojarzonym nie wykryto pozostałości nowotworu w trakcie operacji (tzw. patologiczna całkowita odpowiedź), żaden nie zmarł z powodu raka płuca w ciągu 5 lat.

Prof. Forde współkieruje także międzynarodowym badaniem klinicznym dostępnym w Irlandii (TSJCI oraz szpitale Beaumont, Galway i Mater), którego celem jest dalsza poprawa wyników leczenia operacyjnego. Wyniki części tego badania – NeoCOAST-2 – zostały również opublikowane w tym tygodniu w prestiżowym czasopiśmie Nature Medicine. W badaniu tym pacjenci otrzymywali standardową immuno-chemioterapię oraz nowy lek z grupy koniugatów przeciwciało-lek (ADC). U chorych leczonych tym schematem częściej obserwowano brak żywotnych komórek nowotworowych w tkankach podczas operacji, co sugeruje możliwość dalszej poprawy wyników leczenia.

Prof. Forde powiedział: „Immunoterapia pomogła wielu pacjentom z rakiem płuca w stadium 4 żyć dłużej i z lepszą jakością życia. Do niedawna brakowało jednak terapii zwiększających szanse na wyleczenie po operacji. Obecnie wiemy, że zastosowanie immunoterapii z chemioterapią przed operacją zmniejsza ryzyko nawrotu i poprawia długoterminowe przeżycia. Badania kliniczne odgrywają kluczową rolę w poprawie wyników leczenia nowotworów i dają pacjentom możliwość wczesnego dostępu do najnowocześniejszych terapii onkologicznych. Cieszę się, że mogę rozszerzać ofertę badań klinicznych dla pacjentów w Irlandii.”

W 2024 roku prof. Forde dołączył do Trinity St. James’s Cancer Institute jako profesor immunoonkologii klinicznej im. Patricka Prendergasta. Stanowisko to zostało sfinansowane dzięki darowiźnie dr. Stanleya Queka, absolwenta Trinity i byłego prokanclerza uczelni. Współpracując z zespołami z całej Irlandii, prof. Forde dąży do poprawy dostępu pacjentów do najnowocześniejszych badań klinicznych w onkologii.

Źródło: New England Journal of Medicine, Trinity College Dublin