Nieoparta na ryzyku strategia przesiewowa raka płuca w Chinach: wyniki projektu LUNG-CARE
W 2015 roku Pierwszy Szpital Uniwersytetu Medycznego w Kantonie (Guangzhou), we współpracy z Fundacją Charytatywną Medyczną Guangdong Hetaoxiang oraz Stowarzyszeniem Charytatywnym w Kantonie, zainicjował środowiskowy program badań przesiewowych raka płuca skierowany do osób o niskich dochodach i grup defaworyzowanych. W późniejszym okresie, przy wsparciu władz miejskich Kantonu oraz krajowych instytucji ochrony zdrowia, rozpoczęto realizację „Projektu LUNG-CARE” — szeroko zakrojonej inicjatywy przesiewowej w dzielnicy Yuexiu, mającej na celu wczesne wykrywanie i leczenie raka płuca.
Metody i główne wyniki
W latach 2015–2021 do programu zakwalifikowano 11 708 mieszkańców w wieku 40–74 lat, bez historii raka płuca ani jego objawów, zamieszkujących cztery społeczności lokalne w Kantonie. Badania przesiewowe przeprowadzano z użyciem niskodawkowej tomografii komputerowej (LDCT). Kryteria ryzyka oparto na wytycznych amerykańskiej NCCN oraz chińskiego konsensusu eksperckiego.
Główne dane:
- Udział kobiet: 53,4%, mężczyzn: 46,6%.
- Mediana wieku: 59 lat (IQR: 51–65).
- Zmiany podejrzane (guzki lite lub częściowo lite ≥5 mm; zmiany typu matowej szyby ≥8 mm) wykryto u 19,2% badanych.
- Potwierdzony rak płuca u 200 osób (1,7%), z czego aż 82,5% stanowiły przypadki w stadium 0–I.
- Dominującym histopatologicznym typem był gruczolakorak płuca.
- Czułość pojedynczego badania LDCT: 96,6%, swoistość: 82,2%, dodatnia wartość predykcyjna (PPV): 8,9%, ujemna wartość predykcyjna (NPV): 99,9%.
Jedynie 16,1% i 41,9% uczestników zostało zakwalifikowanych jako „wysokiego ryzyka” według kryteriów NCCN i chińskich wytycznych odpowiednio. Jednak tylko 19% (NCCN) i 56% (chiński konsensus) przypadków raka spełniało te definicje. Oznacza to, że 81% (NCCN) i 44% (chiński konsensus) przypadków raka płuca pozostało poza zakresem klasycznego podejścia ryzyko-zależnego.
Znaczenie kliniczne
Projekt LUNG-CARE po raz pierwszy wykazał korzyści płynące z włączenia do badań przesiewowych osób niezaliczanych do grup wysokiego ryzyka. Podejście to może być bardziej racjonalne w kontekście rosnącej częstości raka płuca wśród młodszych, niepalących osób w Azji, pozwalając na wykrycie większej liczby nowotworów we wczesnym, potencjalnie uleczalnym stadium. Podkreśla to potrzebę opracowania nowych biomarkerów ryzyka oraz strategii predykcyjnych dostosowanych do specyfiki danej populacji.
Dodatkowy kontekst
Na Kongresie Europejskiego Towarzystwa Onkologii Medycznej (ESMO) w 2022 roku zaprezentowano dane projektu LUNG-CARE jako tzw. „Late-Breaking Abstract” (LBA48). Kluczowe ustalenia:
- 19,2% badanych miało pojedyncze zmiany o znaczeniu klinicznym.
- 1,7% uczestników miało potwierdzonego raka płuca, z czego 86% przypadków rozpoznano w stadium 0–I.
- Częstość raka rosła z wiekiem, osiągając szczyt w grupie 60–64 lata.
- W miarę starzenia się populacji malał odsetek nowotworów w stadium I, co ma znaczenie przy planowaniu programów przesiewowych.
- Porównanie z grupą 110 000 nieskryningowanych mieszkańców wykazało 63% redukcję śmiertelności z powodu raka płuca w grupie badanej (HR: 0,37), przewyższającą efekt krajowego programu (HR: 0,69).
Wnioski
Wyniki projektu LUNG-CARE wspierają konieczność rozszerzenia badań przesiewowych poza tradycyjne grupy wysokiego ryzyka, uwzględniając czynniki demograficzne i epidemiologiczne charakterystyczne dla lokalnej populacji. Takie podejście może istotnie zwiększyć skuteczność wczesnej diagnostyki i poprawić rokowanie pacjentów.
Źródło: JAMA, National Center for Respiratory Medicine
