Rosnąca liczba przypadków krztuśca: dlaczego wiedza o chorobie jest niewystarczająca?

Po kilkuletnim spadku zachorowań w czasie pandemii, liczba przypadków krztuśca ponownie wzrasta w Stanach Zjednoczonych. Według danych Centers for Disease Control and Prevention (CDC), do 30 listopada br. zgłoszono ponad 28 tysięcy przypadków, czyli sześciokrotnie więcej niż w analogicznym okresie w 2023 roku.

Krztusiec, znany także jako koklusz, to wysoce zakaźna infekcja bakteryjna układu oddechowego. Według CDC była ona jedną z najczęstszych chorób wieku dziecięcego w XX wieku i główną przyczyną śmiertelności dzieci. Przed wprowadzeniem szczepionki przeciw krztuścowi w latach 40. XX wieku rocznie odnotowywano ponad 200 tysięcy przypadków tej choroby.

Wraz ze wzrostem liczby zachorowań, ogólnokrajowe badanie ankietowe przeprowadzone przez Annenberg Public Policy Center Uniwersytetu Pensylwanii wykazuje, że wielu Amerykanów nie zna objawów tej choroby. Prawie jedna trzecia respondentów (30%) nie jest pewna, czy krztusiec to to samo co koklusz (a jest) oraz czy istnieje szczepionka przeciwko tej chorobie (istnieje).

CDC zaleca szczepienie wszystkich osób przeciwko krztuścowi, który przenosi się drogą kropelkową podczas kaszlu lub kichania. Choroba na początku może przypominać zwykłe przeziębienie, jednak po tygodniu lub dwóch od pojawienia się objawów może prowadzić do „gwałtownych, niekontrolowanych napadów kaszlu”. Osoby zaszczepione mogą zachorować na krztusiec, jednak zwykle przechodzą go łagodniej.

Przeglądy bezpieczeństwa dwóch głównych typów szczepionek przeciw krztuścowi – Tdap (tężec, błonica, krztusiec bezkomórkowy) dla osób w wieku 7 lat i starszych oraz DTaP (błonica, tężec, krztusiec bezkomórkowy) dla niemowląt i małych dzieci – potwierdzają, że obie są bezpieczne i skuteczne, jak podaje CDC.

„Szczepionka MMR, która chroni przed odrą, świnką i różyczką, jest potocznie nazywana szczepionką przeciw odrze” – powiedziała Kathleen Hall Jamieson, dyrektor Annenberg Public Policy Center (APPC). „Zamiast używać nieznanego terminu ‘krztusiec’ i mówić o szczepionkach DTaP i Tdap, osoby zajmujące się zdrowiem publicznym powinny podkreślać, że najlepszą obroną przed krztuścem jest szczepionka przeciwko krztuścowi”.

Przed czym chroni szczepionka Tdap?
Szczepionka Tdap (tężec, błonica, krztusiec) jest zalecana przez CDC dla wszystkich osób powyżej 7. roku życia, w tym dla kobiet w ciąży w celu ochrony noworodka.

Jednak mniej niż połowa Amerykanów wie, przed jakimi chorobami chroni Tdap. Według najnowszego badania APPC, gdy respondentom przedstawiono listę chorób i poproszono o wskazanie, przed którymi z nich chroni szczepionka Tdap, jedna trzecia ankietowanych (34%) odpowiedziała, że nie jest pewna.

Tylko 44% wskazało krztusiec lub koklusz, 47% – błonicę, a 50% – tężec, wszystkie poprawne odpowiedzi. Zdecydowana większość respondentów słusznie odrzuciła niepoprawne opcje – 13% wskazało polio, 10% choroby pneumokokowe (takie jak zapalenie płuc lub opon mózgowych), 3% wybrało dengę, a 1% – wirus Zika.

Łącznie prawie 3 na 10 osób (29%) znało wszystkie trzy choroby, przed którymi chroni szczepionka Tdap, i nie wybrało żadnej błędnej odpowiedzi.

Badanie pokazuje, że 85% respondentów poleciłoby szczepionkę Tdap dla dzieci w wieku 11-12 lat lub dorosłego z rodziny, który jest w trakcie 10-letniego cyklu przypominającego szczepienia. 80% uważa, że szczepionka Tdap skutecznie chroni przed tężcem, błonicą i krztuścem, choć 15% nie jest pewnych.

Znajomość objawów krztuśca
Wielu ankietowanych nie zna objawów krztuśca. Na liście objawów przedstawionej respondentom, jedynie napady kaszlu zostały prawie powszechnie rozpoznane (83%). Napady te są często zakończone charakterystycznym „pianiem” przy próbie zaczerpnięcia powietrza. Niską gorączkę jako objaw prawidłowo wskazało 44%, wymioty po napadach kaszlu – 33%, a katar – 30%. Mniej niż jedna trzecia respondentów wybrała objawy niezwiązane z krztuścem: 30% błędnie wskazało ból głowy, a 28% dreszcze. Tylko 14% stwierdziło, że nie jest pewna objawów.

Około połowa badanych (49%) uważa, że zdrowy dorosły zakażony krztuścem doświadczyłby umiarkowanych (34%) lub ciężkich (15%) objawów, podczas gdy 21% sądzi, że objawy byłyby łagodne, 1% uważa, że nie wystąpiłyby żadne objawy, a 29% nie ma zdania.

Badanie wiedzy APPC dotyczącej nauki i zdrowia publicznego
Dane pochodzą z 22. fali ogólnokrajowego badania panelowego, które objęło 1771 dorosłych Amerykanów. Badanie zostało zrealizowane dla Annenberg Public Policy Center przez niezależną firmę badawczą SSRS. Najnowszą próbę uzupełniono we wrześniu 2024 roku, dodając 360 respondentów. Dane zebrano w dniach 14-24 listopada 2024 r. Margines błędu wynosi ±3,3 punktu procentowego przy 95% poziomie ufności. Wszystkie liczby zaokrąglono do pełnych wartości, co może skutkować różnicami w sumach.

Źródło: Annenberg Public Policy Center of the University of Pennsylvania