MikrobiologiaNauka

Nowy mechanizm obronny w drogach oddechowych przeciwko Pseudomonas aeruginosa

Komórki szczoteczkowe, występujące m.in. w błonach śluzowych dróg oddechowych, nadal są słabo poznane. Zespół pod kierownictwem prof. Gabrieli Krasteva-Christ z Uniwersytetu Kraju Saary odkrył, w jaki sposób komórki szczoteczkowe reagują na Pseudomonas aeruginosa (pałeczki ropy błękitnej), jeden z najczęstszych patogenów szpitalnych, i jak stymulują odpowiedź immunologiczną. Wyniki badań zostały opublikowane w prestiżowym czasopiśmie „Nature Communications”.

Na początku pojawia się jedynie lekkie drapanie w gardle, które przeradza się w uporczywy kaszel, a następnie towarzyszą mu gorączka, dreszcze i inne objawy. Infekcja bakteryjna dróg oddechowych może szybko doprowadzić do zapalenia płuc, zwłaszcza u pacjentów z mukowiscydozą, przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) lub u osób z osłabionym układem odpornościowym. Pseudomonas aeruginosa jest jednym z najpowszechniejszych patogenów szpitalnych.

Jednak organizm ludzki nie jest bezbronny wobec tych drobnoustrojów. Kluczową rolę w odpowiedzi immunologicznej odgrywają komórki szczoteczkowe, które znajdują się w błonach śluzowych dróg oddechowych. Ich aktywacja inicjuje reakcję obronną organizmu. Dotychczas wiadomo było jedynie, że komórki te uwalniają acetylocholinę – neuroprzekaźnik, który informuje układ nerwowy o obecności patogenów, co prowadzi do odruchu kaszlu i aktywacji nieswoistej odpowiedzi immunologicznej.

W najnowszych badaniach dr Monika Hollenhorst, dr Mohamed Elhawy oraz doktorantka Noran Abdel-Wadood wykazali, że komórki szczoteczkowe są również zdolne do uruchamiania swoistej (adaptacyjnej) odpowiedzi immunologicznej. Kluczową rolę odgrywa tutaj adenozynotrifosforan (ATP) – substancja pełniąca funkcję „baterii” komórkowej. Naukowcy wykazali, że komórki szczoteczkowe uwalniają precyzyjnie określoną ilość ATP, co aktywuje komórki dendrytyczne odpowiedzialne za inicjowanie adaptacyjnej odpowiedzi immunologicznej.

Dzięki nowym badaniom udało się odkryć mechanizm, który może pomóc w opracowaniu skuteczniejszych metod leczenia infekcji dróg oddechowych. Stymulowanie odpowiednich kanałów jonowych, takich jak Trpm5 i Panx1, może potencjalnie regulować wydzielanie ATP i acetylocholiny, co mogłoby pomóc w kontrolowaniu ciężkich zapaleń płuc.

Chociaż droga do klinicznego zastosowania tych odkryć jest jeszcze długa, badania zespołu Gabrieli Krasteva-Christ stanowią ważny krok w kierunku nowych metod walki z patogenami szpitalnymi, takimi jak Pseudomonas aeruginosa.

Źródło: Universität des Saarlandes
Abdel Wadood, N., Hollenhorst, M.I., Elhawy, M.I. et al. Tracheal tuft cells release ATP and link innate to adaptive immunity in pneumonia. Nat Commun 16, 584 (2025). https://doi.org/10.1038/s41467-025-55936-5

Podobne artykuły

Back to top button