Niemowlęta urodzone przedwcześnie pozostają podatne na liczne komplikacje zdrowotne, takie jak zespół zaburzeń oddychania, przewlekła choroba płuc oraz dysfunkcje płucne. Szczególnie noworodki urodzone w skrajnie niskim wieku ciążowym (ELGAN, ang. extremely low gestational age neonates), czyli dzieci urodzone ponad trzy miesiące przed planowanym terminem porodu (<29 tygodni ciąży), są bardziej narażone na rozwój dysplazji oskrzelowo-płucnej (BPD, ang. bronchopulmonary dysplasia) – zaburzenia oddychania, w którym płuca są podrażnione i nie rozwijają się prawidłowo. Staranna ocena funkcji płuc jest zatem kluczowa dla monitorowania wyników oddechowych u takich wcześniaków.
Dotychczasowe metody oceny funkcji płuc, takie jak spirometria, są ograniczone koniecznością wykonania wymuszonego wydechu. Alternatywą może być oscylometria impulsowa (IOS, ang. impulse oscillometry), metoda nieinwazyjna, która pozwala na pomiar mechaniki oddechowej płuc bez potrzeby wymuszania wydechu. Jednak dotąd brakowało skutecznego projektu badań wieloośrodkowych wykorzystujących IOS do oceny funkcji płuc u wcześniaków ELGAN.
Niedawne badanie, prowadzone przez naukowców z Wydziału Pediatrii w Children’s Hospital of Philadelphia, USA, opublikowane 25 września 2024 roku w czasopiśmie Pediatric Investigation, rzuca nowe światło na zastosowanie IOS w badaniu funkcji płuc w dużej populacji ELGAN. „Pomimo nieinwazyjnego charakteru IOS, metoda ta nie była szeroko stosowana do oceny zdrowia płuc u wcześniaków ELGAN. To zmotywowało nas do opracowania i przedstawienia protokołu wieloośrodkowego umożliwiającego uzyskanie danych badawczych wysokiej jakości z wykorzystaniem oscylometrii u skrajnie wcześniaków” – wyjaśnia dr Katharine Tsukahara, główna autorka badania.
W ramach badania naukowcy zrekrutowali dzieci w wieku wczesnoszkolnym, urodzone przedwcześnie i obarczone wysokim ryzykiem rozwoju BPD, z badania HYBRiD (Hydrocortisone for Bronchopulmonary Dysplasia Respiratory and Developmental Outcomes Study), a także wcześniaki z minimalnym BPD lub bez chorób płuc z badania TOP 5 (Transfusion of Prematures Early School Age Follow-Up Study). Dodatkowo, dla skutecznego porównania, włączono dzieci donoszone z prawidłową funkcją płuc.
W pięciu ośrodkach Neonatal Research Network (NRN) zastosowano 6-minutowy test marszowy oraz kwestionariusz Międzynarodowego Badania Astmy i Alergii u Dzieci (ISAAC), aby ocenić funkcję oddechową uczestników badania. IOS przeprowadzano zgodnie z procedurami sieci CARE (Childhood Asthma Research and Education Network). Aby zapewnić wysoką jakość danych z oscylometrii, raporty IOS oceniano według pięciu kryteriów jakościowych stosowanych w badaniach pediatrycznych nad astmą w sieci CARE.
Około 98% uczestników badania podjęło próbę wykonania testu IOS. Techniczna akceptowalność wyników oscylometrii w trzech grupach badanych była wysoka i wynosiła od 85% do 90%. Wysoka akceptowalność została również odnotowana w pięciu ośrodkach NRN. „Wysoki poziom sukcesu w warunkach rzeczywistych – czyli procent testów spełniających kryteria jakościowe – wynikał z rygorystycznego szkolenia bezpośredniego w zakresie przeprowadzania IOS, starannej analizy jakości danych oraz regularnych spotkań badaczy w celu identyfikacji i rozwiązania problemów związanych z testowaniem IOS” – wyjaśnia dr Tsukahara.
Ponadto naukowcy przeanalizowali, czy jakikolwiek czynnik kliniczny wpływał na możliwość uzyskania akceptowalnych danych z oscylometrii. Odkryli, że niższa masa urodzeniowa, liczba dni wymagających wentylacji mechanicznej w trakcie pobytu na oddziale intensywnej terapii noworodka oraz współistniejące zaburzenia neurologiczne były związane z większym ryzykiem niepowodzenia podczas testu IOS.
„Obecnie dane kliniczne dotyczące zdrowia płuc u byłych wcześniaków są ograniczone. Projekt naszego badania wykazał wysoki poziom sukcesu i akceptowalności w generowaniu danych badawczych z IOS w populacji o wysokim odsetku chorób współistniejących związanych z wcześniactwem. Badanie to dostarcza potencjalnego wzorca dla przyszłych badań nad funkcją płuc u byłych wcześniaków” – podsumowuje dr Tsukahara, podkreślając znaczenie przeprowadzonych badań.
Źródło: Pediatric Investigation (Design and implementation of a multicenter protocol to obtain impulse oscillometry data in preterm children)
DOI: 10.1002/ped4.12450
